حالت فلو چیست؟ (Flow state)

شما ممکن است تجربهی «حالت فلو» را از افراد به هنگام کار یا مبدع بودن شنیده باشید. این یک حالت ذهنی یکپارچه و مولد است که باعث تسریع و بهبود بازدهی شما میشود. اما چگونه میتوان به حالت فلو دست یافت؟ آیا کسی توان انجام آن را دارد؟
ما شما را در فرآیند رسیدن به حالت فلو همراهی میکنیم. این فرآیند را با نگاهی به تحقیقات روانشناختی اولیه و چند مثال مفید در مورد وضعیت فلو آغاز میکنیم. از این رو به منظور رسیدن به حالت فلو به این موضوع میپردازیم. قبل از اتمام مشاوره چهار مورد اصلی در مورد چگونگی استفاده از مهارتهای برانگیختن حالت فلو، به منظور دستیابی به خواستههای خود از زندگی را توضیح میدهیم. پس با سایت وان جذب همراه باشید.
فلو در روانشناسی
بیایید با اساسیترین سؤال شروع کنیم: حالت فلو چیست؟ طبق گفتهی روانشناسان فلو یک حالت روانی است که باعث ایجاد احساس هیجان، انرژی و تمرکز کامل نسبت به انجام کار میشود. حالت فلو با اعتماد به نفس و احساس سرسپردگی کامل نسبت به کاری که در حال انجام آن هستید همراه است. شما در حین انجام کار حالت فلو را تجربه میکنید ملزم به تمرکز یا اجتناب از حواسپرتی نیستید. خبر خوب برای افرادی که بهندرت دچار این حالت میشوند این است که، با فراگیری عوامل محرک میتوانند طریقهی رسیدن به حالت فلو را بیاموزند.
مثالهایی از حالت فلو
ذهنیت مردم نسبت به معنای شاد بودن صرفاً شامل آرامش و احساس عدم تعهد است. با این حال طبق پژوهشهای اخیر میهالی چیکسنتمیهایی[2] بهترین دوران زندگی شما یحتمل زمانی است که صرف انجام کاری فوقالعاده ارزنده، چالشبرانگیز و توانفرسا میکنید. بنابراین نمونههایی از اوج خوشبختی اغلب با تجربهی حالت فلو همراه است. این تجربه بیشتر در لحظات تمرکز و دستاورد کسب میشود تا در زمان عدم تمرکز.
چگونگی برانگیختن حالت فلو
اکنون مفاد حالت فلو و نحوۀ ارتباط آن با شادی را میدانید، بیایید چگونگی رسیدن به حالت فلو را بررسی کنیم. ما در مورد چهار محرکهی اصلی به همراه نحوۀ استفاده از آنها به نفع شما و انتظارات شما بحث میکنیم. در صورت استفاده از هر چهار محرکه بهطور همزمان نتایج بهتری بهدست خواهید آورد؛ اما هنگام شروع کار ممکن است بخواهید در یک زمان یک محرکه را برای کسب مهارت لازم آزمایش کنید.
شناخت زمان مناسب بدن
شناخت زمان درست برای تلاش و ورود به حالت فلو اولین گام حیاتی است. پاسخ قطعی برای این موضوع وجود ندارد این به ریتم بیولوژیکی منحصر بهفرد شما و شیوۀ زندگیتان بستگی دارد. زمان درست زمانی است که سطح انرژی و ارادۀ بالایی دارید؛ در غیر این صورت تلاش شما برای ورود به حالت فلو به احتمال زیاد با شکست مواجه میشود.
توصیهی استاندارد برای شروع کار این است که سعی کنید صبح هنگام بعد از استراحت کافی وارد حالت فلو شوید. با این حال اگر فرد سحرخیزی نیستید سعی کنید این کار را به بعد از زمان استراحت یا فراغت که انرژی خود را باز یافتهاید موکول کنید. مطمئن شوید که در فراغت محض هستید جاییکه مدیتیشن میکنید، کتاب میخوانید یا صرفاً در آرامش مینشینید.
حذف حواسپرتیها
مطالعات نشان میدهند که برای تجربهی حالت فلو باید از تمام حواسپرتیها اعم از خارجی و داخلی اجتناب کنید. اولاً در مورد حواسپرتیهای خارجی کارهایی از قبیل قرار دادن تلفن همراه در اتاقی دیگر، خاموش و یا بیصدا کردن آن روشی عاقلانه است.
ضمناً هنگام کار با لپ تاپ یا رایانهی لوحی تمام پنجرههایی را که به پروژۀ فعلی شما ارتباطی ندارند را ببندید و هر چیزی در اطرافتان که باعث حواسپرتی شما میشود را حذف کنید (به عنوان مثال عکسها، صورت حسابها، لیست کارها و غیره). همچنین در مورد حواسپرتیهای داخلی تمرینات تنفسی یا ذهنآگاهی میتواند شما را برای حالت فلو آماده کند.
علاوه بر این اگر ذهن خود را همیشه درگیر مییابید، برای پاک سازی ذهنتان قبل از هر کاری یک مطلب در دفترچهی روزانهی خود بنویسید. این گام بسیار ارزشمند است؛ تحقیقات نشان میدهند که پس از وقفه، برای بازگشت به حالت فلو حداقل 25 دقیقه زمان نیاز دارید. این به دلیل پدیده «پسماند توجه» است به عبارت دیگر ذهن تا حدی درگیر کار قبلی میماند.
یک پروژه در یک زمان
جامعه مدرن ما را به انجام همزمان کارها با عملکردی سریع تشویق میکند و طبق این دیدگاه بهترین عملکرد ما زمانی حاصل میشود که همزمان با تکمیل گزارش و صحبت با یک همکار به ایمیلها نیز پاسخ دهیم. با این حال طبق گفتهی متخصصین بازدهی بهتر ذهن زمانی حاصل میشود که در یک زمان بر یک کار تمرکز کنید. چگونه باید به این موضوع پیبرد؟
قبل از اینکه بخواهید حالت فلو را تجربه کنید هدف خود از انجام کارتان را با جزئیات دقیق مشخص کنید. به عنوان مثال اگر در حال برنامهریزی برای یک نشست در مورد نگارشی خلاقانه هستید روی کدام پروژه کار خواهید کرد؟ هدف شما شمارش تعداد کلمات خاص یا تکمیل یک صحنهی خاص است؟ در حال ویرایش یا نوشتن پیشنویس مطالب هستید؟ با مشخص کردن این موارد هیچ سؤال و یا عدم قطعیتی مانع از ورود شما به حالت فلو نمیشود.
داشتن هدف واضح
در نهایت علاوه بر تعیین نوع کار خود دانستن هدف کاری نیز اهمیت دارد. اگر به اهمیت کار خود و یا چگونگی تأثیرآن در تحقق اهداف بزرگترتان واقف نیستید احتمالاً ذهن پریشانی دارید. بهعلاوه اگرهم اکنون کار دیگری را نیز در اولویت قرار دهید دچار پریشانی میشوید و این رشتهی افکار مستقیماً به تعویق کار میانجامد. بنابراین به نحوۀ پشتیبانی اهداف زندگی خود توسط فعالیت فعلیتان بیاندیشید.
اگر بخواهید در یک جمله دلیل اهمیت کارتان را بیان کنید چه میگویید؟ چه اهداف دیگری در پس آن نهفته است؟
به عنوان مثال ممکن است بگویید تکمیل یک پست وبلاگ برای شما اهمیت دارد زیرا به ارتقاء تجارت شما در رسانههای اجتماعی کمک میکند. در واقع شما خواهان ارتقاء کسب و کار خود هستید زیرا میخواهید با انجام کار مورد علاقهی خود، زندگیتان را تأمین کنید. ایجاد این آگاهی به تمرکز شما کمک میکند.
استفاده از حالت فلو برای تقویت قدرت شکوفایی
اکنون میدانید که حالت فلو شامل چه مواردی است؛ چگونه میتواند دستاوردهای شما را افزایش دهد و به منظور ایجاد چنین حالتی در خود چه کارهایی باید انجام دهید.
صرفاً توانایی تجربهی حالت فلو میتواند به تجلی زندگی مورد نظر شما کمک کند زیرا اکنون میتوانید زمان و انرژی خود را بیشتر صرف کارهایی کنید که برای جذب کردن اعتماد به نفس، فراوانی و شغل رویایی شما مورد نیاز است. با این حال اگر طرفدار کسب بیشتر مهارتهای تازه در خود هستید چرا به نحوۀ استفاده از حالت فلو در قانون جذب فکر نمیکنید؟ صرفنظر از مسیر زندگی انتخابی اگر تمام انرژی و توجهتان را به تمرینات مربوط به شکوفایی خود معطوف کنید به احتمال زیاد به هدفتان خواهید رسید.
بهعنوان مثال شما ممکن است آگاهانه قبل از نوشتن یک مطلب در نشریهی قدردانی یا قبل از ساخت یک تابلوی آرزو[3] به حالت فلو دچار شوید.